✅بیماری نیوکاسل طیور چیست؟

بیماری نیوکاسل طیور

مقدمه:

در ابتدا در ایران سیستم مرغداری به صورت پراکنده و بومی بود که حدود 30 الی 40 سال است که تغییراتی در زمینه پرورش طیور به وجود آمده است.

صنعت مرغداری یکی از بزرگترین صنعت هایی است که در آن سرمایه گذاری شده است و در صورت وجود کوچکترین ضرر خسارات زیادی وارد می شود.

درمان بیماری های ویروسی بر اساس علائم کلینیکی آن هاست و در واقع ویروس درمان نمی شود بلکه علائم کلینیکی آن را کاهش می دهیم تا از ضررات بیشتر جلوگیری کنیم. در رابطه با بیماری های ویروسی پیشگیری بهتر از درمان است. {واکسیناسیون ورعایت اصول بهداشت}

بیماری نیوکاسل طیور یک بیماری ویروسی تنفسی پر اهمیت در جامعه مرغداری ایران است.

گله ای که نیوکاسل گرفت تلفات زیادی می دهد و تا آخر دوره گله را آلوده می کند و گله درگیر می شود و مشکل ایجاد می کند.

مقاومت ویروس بسیار زیاد است.راه انتقال آن بسیار راحت است پس در نتیجه به راحتی در محیط می ماند.
فرم های مختلفی از بیماری نیوکاسل گزارش شده است.

در ایران فرم های حاد و فوق حاد آن وجود دارد و تمام فرم های بیماری در ایران است.

در سال 1329 جداسازی ویروس در ایران انجام شد که تلفات شدیدی در آن سال در مرغ ها ایجاد کرد به خصوص در نواحی جنوب کشور مثل خوزستان وارد شد به علت اینکه در همان سال ها 4 نژاد از مرغ های دو بهره به ایران وارد شد که به همراه آن ها بیماری نیوکاسل هم وارد شد.

اسامی مختلف بیماری نیوکاسل طیور بر اساس ناحیه ای که آن را شناخته اند، به نام های مختلفی گزارش شده است که شامل طاعون کاذب ماکیان (به علت مرگ و میر بالایی که در طیور ایجاد می کند). طاعون پرندگان، دیستمپر پرندگان (دیستمپر در سگ معمولا سگ را می کشد و کشنده است)، رانیکد (در هند)، طاعون ماکیان کره ای (در کره)، ولی اخیرا بیماری نیوکاسل در همه دنیا به نام نیوکاسل شناخته می شود.

این بیماری از لحاظ اقتصادی بسیار اهمیت دارد چون ممکن است صادرات مرغ به دلیل آلودگی به این نوع بیماری قطع شود و این یک فاکتور محدود کننده اقتصادی محسوب می شود.

✅سبب شناسی بیماری نیوکاسل طیور ( اتیولوژی) :

علل این بیماری، ویروسی از خانواده ی پارامیکسوویریده paramixoviride که تحت خانواده ی پارامیکسوویرینه است. در این تحت خانواده 4 جنس وجود دارد :

1. 1. ویروس Avula : که شامل ویروس اوریون در انسان و پاراآنفولانزای پرندگان و پستانداران و ویروس نیوکاسل.
   2. ویروس Respevirus که شامل پارا آنفولانزای پستانداران است.
   3. ویروس marbilivirus که شامل سرخچه و دیستمپر و طاعون نشخوارکننده می باشد.
   4. ویروس megamixo

ویروس نیوکاسل از جنس avula virus است.

در حال حاضر ویروس ها را بر اساس ساختار ژنوم و فعالیت های بیولوژیکی ویروس طبقه بندی می کنند.

بر اساس فعالیت های بیولوژیکی، 9 سروتیپ از paramixoviride ها شناخته شده که از PM1 تا PM9 وجود دارد.

بیماری نیوکاسل عمدتا سروتیپ PM1 است که در اکثر پرندگان ایجاد بیماری می کند.

سروتیپ های 2 و 3 و 6 و 7 به عنوان بیماری در پرندگان دیگر هم شناخته شده اند که ممکن است نوع خاصی از پرندگان را آلوده کند. (مثل طوطی ها)

نکته: همه ی پرندگان به PM1 حساس هستند و عامل بیماری نیوکاسل در اکثر پرندگان می باشد.

بین سروتیپ 1 و 2 و 3 رابطه سرولوژیکی نزدیکی وجود دارد. در هر صورت آلودگی با نوع 1 و 2 و 3 علائم نیوکاسل به وجود خواهد آمد و تفاوتی ندارد.

✅مرفولوژی بیماری نیوکاسل طیور (ریخت شناسی) :

ویروسی گرد، غشای دولایه، قطر 100 نانومتر، در سطح ویروس یکسری رشته ها وجود دارد. ویروس RNA دار یک تکه با سنس منفی است.

ساختمان آنتی ژنیکی ویروس: برای شناسایی آن روش هایی مثل VN که خنثی سازی ویروس است و روش AGPT که یکسری گوده در ژل وجود دارد که روی آن Ag یا آنتی بادی ریخته می شود و بعد ویروس را مخلوط می کنند اگر آگلوتینه شد پس آزمایش مثبت بوده است.

از این راه ها می توان انواع آنتی ژن های سطحی ویروس را شناسایی کرد ولی به طور عملی، همه سویه های ویروس نیوکاسل یک ساختار آنتی ژنیکی دارند ولی از لحاظ حدت متفاوت اند.

ویروس نیوکاسل سویه های متفاوتی دارد مثلا سویه ی Lasta و یا سویه B1 و ….

سویه ی Lasta خود تحت تیپ هایی دارد که حدت آن ها با هم متفاوت است ولی در کل سویه B1 از سویه Lasta حدت خفیف تری دارد.

پس سویه ها از لحاظ ساختمان ژنتیکی و آنتی ژنی یکی هستند ولی از لحاظ حدت با همدیگر متفاوت اند.

تغییر یک اسید آمینه در یکی از سویه ها می تواند میزان حدت را بالا یا پایین ببرد. این حالت در جمعیت های ویروسی زیاد اتفاق می افتد بخصوص در رابطه با آنفولانزا، در رابطه با نیوکاسل کمتر است.

ترکیب شیمیایی ویروس : یک RNA تک رشته ای و 15186 نوکلئوتید بر روی این رشته ی RNA وجود دارد. دو ساختمان غیر پروتئینی در ساختمان ویروس وجود دارد و ساختمان آن از پروتئین و چربی و کربوهیدرات تشکیل شده است

✅پراکندگی ویروس :

به دلیل استفاده جهانی از واکسن های ویروس نیوکاسل، اگر شرایط رشد ویروس فراهم شود باعث تکثیر شده و ایجاد بیماری می کند.

✅کنترل و ریشه کنی ویروس:

در برخی کشورها، با مدیریت مناسب این بیماری را ریشه کن کرده اند و برخی کشورها هنوز با آن درگیر هستند.

✅سیستم مدیریت پرورش فارم ها:

در بحث حذف لاشه ها، انتقال کود و … خود می تواند از عوامل پراکندگی ویروس باشد.

تجارت طیور هم می تواند عامل انتقال باشد چون مثلا در ایران از انواع کشورها واردات طیور انجام می شود.

نکته: تا 6 ماه مرغ یخ زده می تواند ویروس نیوکاسل را در خود حذف کند.

حمل و نقل افراد در محیط مرغداری که غالبا دامپزشک ها عامل آن هستند چون از فارمی که احتمال آلودگی دارد به فارم سالم ویروس را منتقل می کند پس رعایت بهداشت الزامی است.

(چون این ویروس می تواند در مخاطات انسان و یا لباس های فرد تا 48 ساعت زنده بماند. پس گرفتن دوش و یا عوض کردن لباس از نکات مهم می باشد در جهت جلوگیری از انتقال بیماری.

✅انتقال بیماری نیوکاسل طیور :

عوامل زیادی همچون ذرات گرد و غبار (بیشتر در فصل پاییز).

{در پایین صفحه فیلمی در رابطه  با چگونگی جلوگیری از گردوغبار گذاشته شده

پرندگان بیمار و لاشه های تلف شده در اثر نیوکاسل تخم مرغ های آلوده و شانه های تخم مرغ های آلوده در اثر جابه جایی بین دو مرغداری می تواند باعث آلودگی شود.

مرغ های منجمد و جنین هاهی تلف شده و واکسن های آلوده نیز می تواند باعث انتقال شود.

پرندگان وحشی مثل گنجشک – زاغ – کلاغ و کبوتر و … نیز می توانند عامل انتقال باشند.

✅علائم کلینیکی بیماری نیوکاسل طیور :

دوره ی کمون آن 5 – 10 روز است. هرچه حدت ویروس بیشتر باشد، دوره ی کمون کوتاه تر است. که در فرم velogenic بعد از 48 ساعت بیماری خود را نشان می دهد.

تلفات از 100 درصد در جوجه های حساس تا بدون تلفات در جوجه های ایمن یا درگیری با سویه های کم حدت دیده می شود.

ولی معمولا گله ای که علائم نیوکاسل در آن دیده شد معمولا 20 درصد تلفات دارد.

✅دوره کمون یا نهان:

مدت زمانی که بیماری در بدن جوجه وجود دارد ولی خود را نشان نمیدهد رو دوره کمون میگوییم

✅علائم بالینی:

براساس سویه وحدت  ویروس متفاوت است.

علائم آن شامل: کز کردگی، دراز کشیدن، بی اشتهایی، ژولیدگی پرها، افزایش تنفس و تنفس با دهان باز، ریزش آب از چشم و بینی، ادم ناحیه سر، اسهال سبز و آبکی، لرزش های عضلانی، پیچش گردن، فلجی پاها و بالها.

بعضی از این علائم عصبی و برخی گوارشی و برخی دیگر تنفسی هستند. در نتیجه ویروس نیوکاسل به سه 3 فرم دیده می شود: عصبی – گوارشی – تنفسی و همچنین بر روی تولید مثل نیز اثر دارد.

علائم کلینیکی بسته به گونه پرنده متفاوت است. برخی پرنده ها علائم را بیشتر نشان می دهند.

ولی به طور کلی میزان ویروس، تعداد ویروس، سن میزبان، وضعیت ایمنی پرنده، مدیریت و … می تواند در بروز علائم نقش داشته باشد.

در فرم Velogenic تلفات به 100 درصد می رسد.

فرم های Lentogenic در مواقعی هستند که مشکلات تنفسی بدهد و پرنده خیلی کم دچار علائم شود اگر این فرم ها با بیماری های دیگر مخلوط شود (مثل مایکوپلاسماها، کلی باسیلوز، برونشیت، آنفولانزا، گامبرو و …) باعث تلفات شدید می شود.

معمولا در ایران فرم های متوسط و خفیف هستند ولی چون با بیماری های دیگر کمپلکس می شود تلفات بالاست.
در فرم های فوق حاد گاهی آنقدر حدت بالاست که هیچ علائم کلینیکی دیده نمی شود و بعد از 24 ساعت پرنده را بدون هیچ علائم از بین می برد.

در مرغان تخم گذار علائم به صورت کاهش تولید تخم، تخم بدون پوسته یا با پوسته های نرم و گاهی قطع کامل تخم گذاری را داریم و گاهی در گله هایی که نیوکاسل می گیرند تولید صفر می شود (همانند برونشیت).

میزان واگیری فرم های velogenic بالاست که حدود 90 تا 100 درصد واگیری است و اگر جوجه ها واکسن و ایمنی نداشته باشند تا 100 درصد هم رخ می دهد.

✅توجه!!

دیدن این علایم نشانه صد در صدی این بیماری نیست مثلا رنگ مدفوع به رنگ سبز می تواند نشانه گرسنگی پرنده هم باشد در نیوکاسل مدفوع سبز معمولا سبز پررنگ است

✅بدون پوسته بودن یا نرم بودن پوسته تخم مرغ میتواند نشانه نیوکاسل یا برونشیت باشد

ولی همیشه نشانه بیماری نیست مثلا در ابتدای تولید ما تخم مرغ های بدون پوسته را می بینیم که به آن تخم مرغ لمبه ای می گوییم

نرم بودن پوسته هم علاوه بر بیماری میتواند منشا تغذیه ای هم داشته باشه

✅واکسن :

در خصوص واکسن نیوکاسل، هم واکسن زنده و هم واکسن کشته موجود است.

واکسن های کشته معمولا مناسب هستند و ایمنی یکنواختی ایجاد می کنند ولی هزینه بالایی دارند و بهتر است در مناطق پر خطر استفاده شود و در ناحیه زیر پوست گردن یا در سینه تزریق می کنیم.

واکسن های زنده را می توان از طریق خوراکی در آب بریزیم و از طریق اسپری کردن بر سر جوجه ها یا از طریق قطره ی چشمی به جوجه ها بدهیم.

واکسن های زنده از طریق خوراکی روش آسان و ساده ای است ولی ممکن است تمامی جوجه ها در زمان مشخص آب نخورند.
اسپری کردن نیز روشی راحت است که واکسن را در مقداری آب مخلوط کرده و هواکش را خاموش می کنیم و تراکم جوجه ها را افزایش می دهیم و سپس واکسن را بر روی جوجه ها اسپری می کنیم و با تنفس جوجه واکسن وارد مخاط تنفسی شده و جذب می شود البته باید مراقب این نکته بود که گله دچار بیماری تنفسی نباشد چون اگر بیماری تنفسی در گله باشد این تنفس باعث بدتر شدن آنها می شود.

روش چشمی هم روشی مناسب است که آن را با مقداری آب مخلوط کرده و در قطره چکان می ریزیم و به چشم پرنده یک قطره میریزیم برای اطمینان از ورود قطره به چشم یک ماده رنگی نیز به محلول اضافه می کنیم که به محض ورود به چشم، چشم را رنگی می کند.

✅توجه:

در مورد واکسن حتما با دامپزشک مشورت داده شود

هزینه ی چندانی هم ندارد و یک راه پیشگیری خوب است.

واکسن در هر منطقه و در زمان های متفاوت دارای دستورات متفاوت است مثلا شما با گرفتن دستور واکسن در یک دوره نمیتوانید در دوره بعد مثل ان عمل کنید

هرچند معمولا تغییر کمی دارد

✅درمان بر اساس علائم کلینیکی:
بیماری های ویروسی درمان ندارند و معمولا برای درمان بر اساس علائم کلینیکی اقدام می کنیم مثلا برای نیوکاسل ترشحات تنفسی از ترکیباتی که رقیق کننده ترشحات دستگاه تنفس هستند استفاده می کنیم و یا ترکیبات حاوی نعناع و اکالیپتوس که از آنها برای باز کردن مجراهای تنفسی و رقیق کردن چرک های مجاری استفاده می شود.

در برخی موارد اگر گله اشتهای خود را از دست داد از ترکیبات اشتها آور مثل مواد پروتئینی استفاده میکنیم و یا از B کمپلکس ها برای تقویت سیستم ایمنی استفاده می کنیم.

استفاده از آنتی بیوتیک ها به علت احتمال عفونت ثانویه در اثر تضعیف سیستم ایمنی بدن به وسیله ویروس.

استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف مانند تتراسایکلین ها، انروفلوکساسین ها ….

نتیجه اینکه ما علائم را درمان می کنیم و خود این بیماری به علت ویروسی بودن درمان ندارد.

در بیماری نیوکاسل دوره ی بیماری طولانی است یعنی تا آخر دوره ی پرورش گله درگیر است. بیماری بعد از 2 تا 3 هفته خیلی کم می شود ولی ضایعات و عوارض آن باقی می ماند.

✅در واحدهای سنتی پیشنهاد میکنم عصاره اکالیپتوس که قیمت زیادی نداره رو با اب مخلوط و در دستگاه بخار بگذارید در صورت نداشتن دستگاه بخور اب و اکالیپتوس را در ظرف فلزی روی وسایل گرمایشی مخصوصا در زمستان بگذارید

با تشکر از این ک وقت میزارین و مطالعه میکنید

تیم تحقیقاتی دکترحسینی{شرکت طیوران صنعت سید}

کانال {عمده فروشی مرغ تخمگذارپرتولید }رادرتلگرام سرچ کنید

برای گرفتن مشاوره رایگان پرورش وخرید مرغ های تخمگذار پرتولید با دوره واکسن های تکمیلی با شماره های زیر تماس بگیرید

? مدیر فروش :
✅ @Modirforoshseyd
☎️ تلفن تماس:
✅09111155600
? مشاوره رایگان :
✅ @Seydhosseini
☎️ تلفن تماس:

✅09111154485