بستر در مرغداری:
– بستر راحت و نرم دو نقش مهم ایفا میکند. اولاً مانع از تماس جوجه با کف سرد سالن و در نتیجه مانع سرماخوردگی به خصوص در فصول سرد میشود و دوم آن که مانع بروز مشکلات در اندام حرکتی و” تاول های سینه” ای میشود.
– سبوس برنج، پوشال چوب، کاه، ماسه و بستر مقوایی انواع بسترهای مورد استفاده در مرغداریها هستند.
– از پوشال و کاه به میان 3 کیلو در تابستان و 5 کیلو در زمستان برای هر متر مربع میتوان استفاده کرد.
– حُسن رول های مقوایی در فقدان گرد و غبار، فقدان آلودگی میکربی و قارچی و ارزانی است اما ممکن است کود سالن های دارای بستر مقوایی را نتوان به قیمت کود سالن های دارای پوشال فروخت. عیب این بسترها یکی این است که به واسطه عدم نرمی ممکن است به موارد مشکلات اندام حرکتی بیافزایند و در فصول سرد هم حائل و عایق خوبی در مقابل سرمای کف نباشند. پوشال چوب این عیوب را ندارد ولی گرانتر تمام میشود و امکان آلودگی قارچی آن- به خصوص در فصول بارانی و مرطوب- وجود دارد. ضمن این که خاک ارههای مخلوط با آن میتواند عامل گرد و غبار و تحریک تنفسی هم باشد.
– سبوس برنج هم ارزان است و هم فاقد آلودگی و گرد و غبار و هم نرم و راحت است ولی در همه مناطق کشور در دسترس مرغدار نمیباشد.
– رطوبت زیاد بستر (بالای 25%) باعث افزایش گاز آمونیاک و تحریکات تنفسی میشود. به علاوه زمینه ابتلای به کوکسیدیوز و افزایش موارد تاول سینه ای (Blister) را فراهم میکند. رطوبت کم و خشکی بستر (زیر 20%) هم باعث افزایش گرد و غبار میشود. لذا رطوبت بستر باید به گونهای باشد که به کف چکمه و کفش نچسبد و وقتی آن را مشت میکنیم به هم نچسبد و کلوخه و گلوله نگردد.
– رطوبت بستر به دلایل مختلف نظیر بالا بودن پروتئین، چربی و نمک، تراکم زیاد، نقص در تهویه، شل بودن و آبکی بودن مدفوع و ریختن آب روی بستر است که در هر مورد باید عامل اصلی رفع شود. پاشیدن آهک زنده (به میزان 1 کیلو برای هر 10 متر مربع) برای دفع رطوبت بسیار مؤثر است. همچنین امروزه از مواد جاذبه الرطوبه صنعتی به نام” زئولیت” هم استفاده میشود. (سه نمونه آنها در بازار فارمیت و آنزیمیت و پرلیت هستند) این مواد را هم میتوان با دان مخلوط کرد (20 کیلوگرم در تن) و هم میتوان به میزان 200 گرم در هر متر مربع روی بستر پاشید.