بیماری بزرگ شدن طحال و کبد (BLS) عفونی و مسری است که با افت ناگهانی تولید تخم‌مرغ، افزایش مرگ ومیرو بزرگ شدن طحال و کبد مرغ‌های بالغ، به‌ویژه در طیور گوشتی همراه است که در تخمگذاران کمتر دیده می‌شود.

جراحات این بیماری با رسوب مجموعه‌ای از آنتی‌بادی/آنتی‌ژن‌ها در بافت‌ها همراه است. اغلب پرندگانی که بطور طبیعی تحت تاثیر قرار می‌گیرند مادران گوشتی هستند که برای تخمگذاری استفاده می‌شوند. عفونت طبیعی تنها در جوجه‌های بیشتر از 24 هفته دیده شده است، هرچند ممکن است انتقال عمودی رخ دهد یا عفونت با تاخیر در دوره‌های بعدی بروز کند. بیماری معمولاً از راه خوردن مدفوع منتقل می‌شود. با آلوده شدن آب آشامیدنی توسط فضله‌های ناقل، این بیماری انتشار می‌یابد.

نشانه‌های بیماری بزرگ شدن طحال و کبد

• درحالت مزمن تولیدات یا تخمگذاری را تا 20% کاهش می‌دهد.

• میزان مرگ و میر، حداقل 1% در هفته است که تا مدت 3-4 هفته طول می‌کشد.

• کم‌خونی

• تولکی زودرس

نشانه‌های کالبدشکافی

• طحال بزرگ شده (بیشتر 1 گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن، اغلب رنگ‌پریده)

علاوه بر این ممکن است در پرندگان مبتلا موارد زیر را مشاهده کنید:

• احتقان ریه

• فشردگی تخمدان

• تورم صفاق زرده ای

• خونریزی در لوزالمعده و رنگ‌پریدگی

تشخیص

علائم و ضایعات معمولی که باید توسط آزمایشگاه تشخیص داده شود. آزمایش‌های سرولوژیکی (agar gel immunodiffusion) که ممکن است هم برای تشخیص آنتی‌ژن اختصاصی (که احتمالاً مثبت است) و هم برای پاسخ آنتی‌بادی استفاده گردد. آزمایش‌های الیزا (Elisa tests) که بصورت تجربی انجام شده است. آزمایش RT-PCR ممکن است برای تشخیص RNA ویروسی در بافت‌ها به‌کار رود. ذرات ویروس ممکن است در صفرا دیده شوند. بافت‌شناسی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

درمان عارضه بزرگ شدن طحال در طیور

تاکنون هیچ درمان خاصی شناخته نشده است. کنترل سایر بیماری‌هایی که ممکن است بصورت همزمان اتفاق بیفتند، مفید می‌باشد. بهداشت و ضدعفونی آب آشامیدنی در کاهش انتشار بیماری شدیداً پیشنهاد می‌شود.